Việc sửa đổi Luật Hải quan cùng với các nghị định mới đã giúp tạo ra môi trường thuận lợi cho hoạt động xuất nhập khẩu ở Việt Nam, nhắm đến tăng trưởng kinh tế bền vững cho năm 2025 và những năm tiếp theo. Cục trưởng Cục Hải quan Nguyễn Văn Thọ đã nhấn mạnh tầm quan trọng của những chính sách này trong bối cảnh cách mạng công nghiệp 4.0 và nhu cầu cho doanh nghiệp công nghệ cao.
Mục lục
Những chính sách mới hỗ trợ doanh nghiệp
Kể từ tháng 12/2024, hàng loạt chính sách mới về hàng hóa xuất khẩu và nhập khẩu đã được ban hành, mang lại những thay đổi tích cực cho hoạt động xuất nhập khẩu. Theo đại diện Cục Hải quan (Bộ Tài chính), các văn bản mới này không chỉ tạo ra mối liên hệ chặt chẽ giữa các quy định pháp lý, mà còn dễ dàng áp dụng cho cộng đồng doanh nghiệp, giảm thiểu sự phức tạp trong thủ tục.
Thực tế cho thấy, việc triển khai đồng bộ các chính sách này đã giúp thủ tục xuất nhập khẩu diễn ra thuận lợi hơn, thời gian thông quan được rút ngắn, chi phí tuân thủ giảm đáng kể. Đồng thời, những cải cách này cũng nâng cao hiệu quả quản lý rủi ro và ứng dụng công nghệ thông tin trong kiểm soát hải quan.
Mở rộng ưu tiên cho doanh nghiệp công nghệ cao
.jpg)
Ngày 25/6/2025, Quốc hội đã thông qua Luật số 90/2025/QH15, trong đó đưa ra nhiều nội dung điều chỉnh quan trọng, đặc biệt là với doanh nghiệp công nghệ cao. Để đáp ứng yêu cầu của ngành này, Cục Hải quan đã thực hiện rà soát và đề xuất các chính sách đột phá nhằm hỗ trợ doanh nghiệp trong lĩnh vực công nghiệp bán dẫn, quy định như sau:
- Doanh nghiệp công nghệ cao và mới thành lập từ dự án công nghệ cao sẽ được áp dụng chế độ ưu tiên;
- Điều kiện để xác nhận doanh nghiệp công nghệ cao đã được giản lược, không cần phải đáp ứng chi tiêu kim ngạch như các doanh nghiệp thông thường;
- Chế độ ưu tiên cũng áp dụng với hàng hóa công nghệ cao, và doanh nghiệp được phép tham gia xuất nhập khẩu mà không bị giới hạn theo các quy định trước đây.
Các quy định này đã góp phần mở ra hướng đi mới cho doanh nghiệp trong ngành công nghệ cao tại Việt Nam.
Quản lý xuất nhập khẩu tại chỗ hiệu quả hơn
Luật Hải quan mới cũng đã bổ sung các quy định để tháo gỡ vướng mắc liên quan đến xuất nhập khẩu tại chỗ, đặc biệt là trong hoạt động mua bán giữa các doanh nghiệp chế xuất. Nhờ có bổ sung này, thời gian và chi phí của các quy trình thực hiện sẽ giảm đi đáng kể, tạo điều kiện thuận lợi cho sự phát triển chuỗi cung ứng.
Tính đến thời điểm hiện tại, Việt Nam có khoảng 1.400 doanh nghiệp chế xuất, trong đó hơn 100 doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực điện tử và công nghệ cao. Các hiệp hội chuyên ngành nhìn nhận rằng các quy định mới sẽ thu hút thêm nhiều đầu tư và tạo cơ hội phát triển lớn cho lĩnh vực xuất nhập khẩu tại chỗ.
Điểm sáng từ Nghị định 167/2025/NĐ-CP
Nghị định 167/2025/NĐ-CP đã quy định chi tiết về thủ tục, kiểm tra, giám sát hải quan, hướng tới xây dựng mô hình hải quan số và thông minh vào năm 2030. Các nội dung tại nghị định này bao gồm việc cắt giảm nhiều thủ tục phiền phức, đơn giản hóa hồ sơ đối với hàng trung chuyển, và cho phép doanh nghiệp chỉ cần thông báo về cơ sở sản xuất mà không cần phải bổ sung nhiều giấy tờ.
Đặc biệt, nghị định cũng khuyến khích việc điện tử hóa hồ sơ. Nếu cơ quan chuyên ngành chưa cập nhật kết quả lên Cổng một cửa quốc gia, thì hải quan sẽ chấp nhận các bản chụp thông qua hệ thống điện tử để tránh tình trạng tắc nghẽn trong quy trình.
Cục Hải quan ghi nhận rằng, cộng đồng doanh nghiệp đã chủ động tham gia góp ý, nêu ra các vướng mắc, và nhận được phản hồi kịp thời từ cơ quan quản lý. Đây được xem là bước tiến quan trọng trong việc củng cố niềm tin giữa doanh nghiệp và cơ quan quản lý nhà nước.
Tăng trưởng xuất nhập khẩu đạt kỷ lục
Theo số liệu từ Cục Hải quan, hoạt động xuất nhập khẩu của Việt Nam vẫn duy trì đà tăng trưởng mạnh mẽ bất chấp những biến động của nền kinh tế thế giới. Tổng kim ngạch xuất nhập khẩu giai đoạn 2015-2024 đạt khoảng 5.520 tỷ USD, tăng hơn 2,4 lần so với năm 2015. Dự kiến, từ ngày 22-26/12/2025, tổng trị giá xuất nhập khẩu sẽ cán mốc 900 tỷ USD.
Cán cân thương mại Việt Nam tiếp tục duy trì mức thặng dư trong vòng 10 năm liên tiếp. Dự báo thặng dư năm 2025 sẽ đạt khoảng 21,2 tỷ USD, chủ yếu đến từ khu vực doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài (FDI), với kim ngạch xuất nhập khẩu vượt mốc 600 tỷ USD lần đầu tiên.
Các giải pháp đồng bộ mà ngành Hải quan triển khai, bao gồm quản lý thu, kiểm soát mã số, trị giá và xuất xứ hàng hóa, đã giúp tạo thuận lợi cho doanh nghiệp trong hoạt động xuất nhập khẩu, thúc đẩy sự phát triển thương mại Việt Nam trên trường quốc tế.
Tóm lại
Luật Hải quan mới cùng các nghị định liên quan đã mang đến những thay đổi tích cực, tạo điều kiện thuận lợi cho hoạt động xuất nhập khẩu Việt Nam, đặc biệt là trong bối cảnh chuyển đổi số và yêu cầu cải cách hành chính. Sự phát triển này không chỉ đáp ứng nhu cầu của đại đa số doanh nghiệp mà còn góp phần vào tăng trưởng kinh tế bền vững trong tương lai.
