Một khảo sát toàn cầu mới đây của Tập đoàn nhân sự Adecco đã chỉ ra phần lớn người lao động tin rằng trí tuệ nhân tạo (AI) sẽ mang lại cơ hội thay vì mối đe dọa. Dù vậy, mối liên kết giữa kỳ vọng của người lao động và hành động của doanh nghiệp vẫn còn nhiều khoảng trống, với việc nhiều công ty chưa thực sự trao quyền cho nhân viên trong quá trình chuyển đổi công nghệ.
Mục lục
Kỳ vọng cao từ người lao động về AI
Theo khảo sát của Adecco, với sự tham gia của 37.500 người lao động từ 30 quốc gia, trong đó phần lớn là từ châu Âu, có tới 55% số người được hỏi mong đợi doanh nghiệp của họ sẽ tích hợp các “tác nhân AI” vào quy trình làm việc trong vòng 12 tháng tới. Con số này cho thấy tinh thần chủ động và thái độ sẵn sàng thích nghi của người lao động trong bối cảnh sự bùng nổ công nghệ trí tuệ nhân tạo.
Đặc biệt, 76% người tham gia khảo sát tin rằng AI sẽ tạo ra thêm việc làm. Trong khi đó, chỉ có 23% lo ngại rằng công nghệ này có thể làm mất đi một số vị trí hiện tại. Tại Đức, quốc gia lớn nhất châu Âu, con số này cao ngất ngưởng, với 93% người lao động cho rằng AI sẽ mang lại nhiều cơ hội nghề nghiệp hơn so với rủi ro. Thực tế, khoảng 77% người cho biết công việc của họ đã và sẽ bị ảnh hưởng rõ rệt bởi AI, từ quản lý dữ liệu đến ra quyết định. Điều này cho thấy nhiều người lao động không xem AI như một mối đe dọa mà như một bước tiến trong nâng cao hiệu suất làm việc.
Khoảng cách niềm tin giữa người lao động và doanh nghiệp
Mặc dù người lao động thể hiện sự tin tưởng vào tương lai gắn liền với AI, khảo sát cũng chỉ ra rằng các doanh nghiệp vẫn chưa thực sự lắng nghe và tham khảo ý kiến của họ. Chỉ khoảng 30% người được hỏi cho biết họ đã hoặc sẽ được tham khảo trong việc thiết kế quy trình làm việc mới liên quan đến AI. Tại châu Âu, tỷ lệ này chỉ là 29%, trong khi ở Trung Quốc là 23%, Hoa Kỳ là 37%, và Canada đứng đầu với 50%.
Điều này cho thấy nhiều tổ chức vẫn đang áp dụng AI theo cách “từ trên xuống”, trong khi quyết định chủ yếu đến từ lãnh đạo mà ít lắng nghe tiếng nói của nhân viên. Adecco cảnh báo rằng “doanh nghiệp sẽ không thể thành công trong việc chuyển đổi AI nếu người lao động cảm thấy bị loại trừ khỏi quá trình đó.” Khoảng cách giữa kỳ vọng và hành động có thể gây ra một “khoảng trống niềm tin”, cản trở hiệu quả ứng dụng công nghệ và làm giảm động lực sáng tạo của nhân viên.
Nhân viên sẵn sàng cho tương lai
.jpg)
Khảo sát cũng đưa ra một ánh sáng mới với nhóm “nhân viên sẵn sàng cho tương lai” (future-ready workers), những người chủ động học hỏi, thử nghiệm công nghệ AI và cập nhật kỹ năng mới. Khoảng 41% trong số họ cho biết đã được tham gia vào việc định hình quy trình làm việc với AI, cao hơn đáng kể so với mức trung bình toàn cầu là 30%. Áo, Tây Ban Nha và Ấn Độ được ghi nhận là những quốc gia có tỷ lệ người lao động sẵn sàng cho tương lai cao, với Tây Ban Nha đứng thứ ba thế giới (7%).
Adecco nhấn mạnh rằng để khai thác tối đa sức mạnh của AI, doanh nghiệp cần đặt con người ở trung tâm của mọi chiến lược công nghệ. Điều này không chỉ nằm ở việc đào tạo kỹ năng số, mà còn bao gồm việc trao quyền, khuyến khích sáng tạo, và xây dựng văn hóa học hỏi liên tục. “AI nên được coi là công cụ bổ sung và nâng cao năng lực con người – chứ không phải thay thế con người,” báo cáo nhấn mạnh.
Cạnh tranh giữa công nghệ và con người
Cuộc cách mạng AI đang mở ra một thời kỳ mới đầy thách thức và cơ hội, nơi mà ranh giới giữa con người và công nghệ ngày càng trở nên mềm mại hơn. Người lao động trên toàn thế giới, từ các thị trường phát triển ở châu Âu đến các nền kinh tế năng động ở châu Á, đang chứng minh rằng họ không sợ hãi trước AI mà sẵn sàng học hỏi và thích nghi cùng công nghệ để nâng cao hiệu quả công việc.
Tuy nhiên, nhiều doanh nghiệp vẫn đang chần chừ trong việc định hình AI là công cụ hỗ trợ hay là đối thủ cạnh tranh. Tại Việt Nam, khi nền kinh tế số đang phát triển nhanh, các doanh nghiệp vừa và nhỏ gặp nhiều rào cản trong việc tiếp cận công nghệ mới và thay đổi tư duy quản lý truyền thống. Một số lãnh đạo vẫn thể hiện sự thận trọng trong việc trao quyền cho nhân viên, dẫn đến việc không khai thác tối đa tiềm năng của AI.
Thực tế cho thấy, không phải công nghệ nào mạnh nhất sẽ chiến thắng, mà chính những doanh nghiệp biết đặt con người vào trung tâm, tôn trọng sự sáng tạo và tư duy phản biện của đội ngũ mới là những người sẽ chiếm ưu thế. AI phát huy hiệu quả nhất khi được kết hợp nhịp nhàng với trí tuệ và cảm xúc của con người, tạo ra một môi trường làm việc sáng tạo và linh hoạt.
Tóm lại
Tương lai công việc thuộc về những tổ chức biết trao quyền và lắng nghe nhân viên để khai thác sức mạnh công nghệ một cách bền vững. Để tồn tại và phát triển trong thế giới số không ngừng biến đổi này, các doanh nghiệp cần đầu tư vào đào tạo và xây dựng văn hóa học hỏi liên tục.
