Trong bối cảnh kinh tế tư nhân đang đóng vai trò trung tâm trong các chiến lược phát triển của Việt Nam, logistics và hạ tầng thương mại được xem là yếu tố then chốt để hàng Việt có thể vươn ra thế giới. Tuy nhiên, thực tiễn cho thấy vẫn còn nhiều điểm nghẽn trong hệ thống logistics, đặc biệt đối với hàng nông sản và thủy sản, khiến doanh nghiệp tư nhân chưa phát huy hết năng lực.
Mục lục
Doanh Nghiệp Xuất Khẩu Gặp Khó Khi Thay Đổi Quy Định
Ông Đặng Hồng Anh, Chủ tịch Hội Doanh nhân trẻ Việt Nam (DNTVN), đã chia sẻ với báo Tuổi Trẻ Online về những khó khăn mà doanh nghiệp xuất khẩu gặp phải từ quy định mới của Tổng Công ty Tân Cảng Sài Gòn liên quan đến thời gian tiếp nhận container lạnh tại cảng Tân Cảng – Cát Lái và Hiệp Phước. Theo thông báo mới, container chỉ được phép hạ bãi trước tối đa 1 ngày so với thời điểm dự kiến tàu đến (ETA).
Quy định này tạo nhiều lo ngại cho doanh nghiệp do tính chất khó dự đoán của lịch tàu, cũng như các rủi ro liên quan đến thời tiết, tắc cảng và gián đoạn chuỗi cung ứng. Ông Hồng Anh nhấn mạnh: “Doanh nghiệp xuất khẩu rất cần một môi trường vận hành ổn định, linh hoạt. Chỉ cần chậm vài giờ đối với hàng tươi sống cũng có thể ảnh hưởng đến chất lượng toàn bộ lô hàng.”
Để cải thiện tình hình, ông Hồng Anh đề xuất nên điều chỉnh quy định tiếp nhận container lạnh theo hướng linh hoạt hơn, cho phép hạ bãi container trước 2-3 ngày như trước đây. Điều này sẽ giúp giảm tải áp lực vận hành đồng thời bảo đảm an toàn cho hàng hóa trong bối cảnh thị trường và vận tải quốc tế luôn biến động.
Chiến Lược Logistics Kết Nối Vùng Sản Xuất Với Thị Trường
Hội DNTVN cũng chỉ ra rằng logistics cho nông sản không chỉ gặp khó ở cảng biển mà còn từ khâu đầu chuỗi cung ứng. Việc quy hoạch vùng trồng chưa rõ ràng khiến doanh nghiệp gặp khó khăn trong việc tiếp cận đất đai. Nhiều hội viên cho biết mặc dù có nhu cầu đầu tư vào vùng nguyên liệu gắn với chế biến, nhưng lại không thể triển khai do quy hoạch thiếu đồng bộ giữa các ngành.
Trước thực trạng này, Hội DNTVN kiến nghị cần có một quy hoạch rõ ràng cho từng nhóm sản phẩm tại địa phương, kết hợp với quy hoạch hạ tầng giao thông, kho bãi và logistics. Họ cũng đề xuất thành lập một đầu mối liên ngành để hỗ trợ doanh nghiệp thực hiện các thủ tục logistics xuất khẩu, bao gồm cấp mã vùng trồng, kiểm dịch, hải quan và cấp phép xuất khẩu.
Việc thiếu sự thống nhất giữa các cơ quan đang khiến nhiều doanh nghiệp phải làm việc đồng thời với 3-4 bộ ngành khác nhau, dẫn đến lãng phí thời gian và giảm hiệu quả kinh doanh. Ông Hồng Anh nhấn mạnh rằng không thể phát triển một chuỗi giá trị hiệu quả nếu vùng nguyên liệu không rõ ràng và logistics thiếu liên kết.
Thách Thức Từ Luật Kinh Doanh Bất Động Sản
Ngoài ra, các hội viên của Hội DNTVN còn phản ánh rằng các chủ đầu tư hạ tầng khu công nghiệp hiện đang bị ràng buộc bởi yêu cầu trong Luật Kinh doanh bất động sản mới, đó là phải hoàn thiện toàn bộ hạ tầng mới được phép kinh doanh đất công nghiệp. Các doanh nghiệp cho rằng quy định này thiếu linh hoạt và chưa phù hợp với thực tiễn triển khai các dự án đầu tư quy mô lớn, dẫn đến lãng phí nguồn lực và tăng chi phí.
Hội DNTVN đã kiến nghị Chính phủ xem xét sửa đổi luật, cho phép linh hoạt hơn trong việc triển khai từng phần của dự án phù hợp với tiến độ giải phóng mặt bằng và nhu cầu đầu tư thực tế. Điều này sẽ tạo điều kiện cho doanh nghiệp tư nhân tham gia sâu hơn vào phát triển hạ tầng phục vụ sản xuất và xuất khẩu.
Theo ông Hồng Anh, “Logistics là mắt xích quan trọng trong năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp. Khi thể chế vận hành linh hoạt, hạ tầng được khơi thông và niềm tin được củng cố, doanh nghiệp tư nhân sẽ đủ điều kiện để bứt tốc, đồng hành cùng đất nước trên hành trình phát triển bền vững.”
Nhu Cầu Mở Lại Đường Bay Quốc Tế Từ Cần Thơ
Bên cạnh các vấn đề về logistics, Hội DNTVN còn đề cập đến nhu cầu mở lại các đường bay quốc tế từ Cảng Hàng không quốc tế Cần Thơ, một điểm trung chuyển quan trọng cho khu vực Đồng bằng sông Cửu Long. Hiện tại, sân bay này chỉ khai thác nội địa với hiệu suất chưa đầy 10% công suất thiết kế, trong khi khu vực xung quanh lại là nơi sản xuất nông sản và thủy sản xuất khẩu hàng đầu cả nước.
Ông Hồng Anh khẳng định: “Nếu có các chuyến bay quốc tế từ Cần Thơ, đặc biệt đến Trung Quốc, Hàn Quốc, Nhật Bản — là các thị trường tiêu thụ lớn — sẽ rút ngắn thời gian vận chuyển và giảm chi phí đáng kể cho doanh nghiệp. Đây không chỉ là nhu cầu, mà còn là động lực tăng trưởng mới cho toàn vùng.”
Tóm lại, Hội Doanh nhân trẻ Việt Nam đang nỗ lực tháo gỡ các nút thắt trong lĩnh vực logistics, nhằm thúc đẩy khả năng cạnh tranh cho doanh nghiệp tư nhân và tạo điều kiện thuận lợi cho hàng Việt vươn xa hơn trên thị trường quốc tế.
